menu
25 maart 2022

Nieuwe observationele studie: Zijn zoetstoffen een veilig alternatief voor suiker?

Onderzoekers Debras et al. (2022) trekken in hun studie de conclusie dat mensen die een hogere consumptie van zoetstoffen hebben, een hoger risico op het ontstaan van kanker, vooral borstkanker en obesitas-gerelateerde kanker, hebben. Er is echter geen sprake van epidemiologisch bewijs.

Nieuwe observationele studie: Zijn zoetstoffen een veilig alternatief voor suiker?

Onderzoek

De onderzoekers maken gebruik van het Franse NutriNet-Santé cohort dat voor deze studie uit 102.865 volwassen deelnemers bestaat. Dit betreft een observationele studie in een grote groep deelnemers die gedurende 12 jaar elke 6 maanden zijn gevolgd. De deelnemers gaven gedetailleerde en recente informatie over gebruik van hun voeding, inclusief dranken met suiker dan wel zoetstoffen. Daarbij is gevraagd welk merk gebruikt werd, zodat een onderscheid is gemaakt in verschillende soorten zoetstoffen, waaronder aspartaam, acesulfaam-K en sucralose.

Bewijskracht observationele studies

Een observationele studie kent een aantal beperkingen en heeft daarmee een lage bewijskracht. Onderzoekers verzamelen gegevens bij een grote groep mensen zonder iets aan de situatie te veranderen. Mensen gaan dus geen ander gedrag vertonen, maar doen wat ze altijd al deden. Omdat het nooit zeker is dat onderzoekers naar alle relevante gegevens vragen, is het lastig om een oorzaak-gevolg relatie vast te stellen. Er kunnen namelijk andere factoren een rol spelen in het ontstaan van een ziekte dan in het onderzoek zijn meegenomen.

Als voorbeeld vanuit dit onderzoek: De auteurs zien in hun studie een verband tussen het gebruik van bepaalde soorten zoetstoffen en het risico op het ontstaan van kanker. Maar het hoeft niet zo te zijn dat zoetstoffen ook daadwerkelijk de oorzaak zijn. Het kan bijvoorbeeld ook komen door andere factoren die in het onderzoek zijn meegenomen, waaronder het eetpatroon, de mate van activiteit, roken, gewichtstoename en het hebben van een metabole aandoening zoals diabetes mellitus. Er is een uitgebreide zelfrapportage van drie keer een 24-uur recall van de cohort-groep elke zes maanden over een periode van twee jaar, maar daarbij zijn alle voedingsmiddelen meegenomen. Dit betreft ook producten waarvan bekend is dat ze bij regelmatig gebruik een risico op kanker geven. Meer lezen over de bewijslast van wetenschappelijke studies.

Bevindingen van de auteurs

De onderzoekers geven aan dat zij geen causaliteit tussen het gebruik van zoetstoffen en kanker hebben aangetoond met hun onderzoek. Verder hebben zijn de volgende bevindingen:

  • Ze suggereren dat zowel het gebruik van zoetstoffen en een overmatige consumptie van suiker allebei een correlatie hebben met het ontstaan van kanker.
  • Mogelijk spelen ook aan overgewicht gerelateerde metabole veranderingen een rol bij het ontstaan van kanker.
  • Zij wijzen erop dat veel studies naar het verband tussen zoetstoffen en kanker gedaan zijn via in vitro-onderzoek of onderzoek onder proefdieren. Zij achten het nodig deze onderzoeken te herhalen, met name om opnieuw te kijken naar de aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) en de carcinogeniteit van zoetstoffen.

De kracht van het onderzoek ligt in het feit dat het om een zeer groot cohort gaat, dat het een prospectief onderzoek betreft en dat er gedetailleerde informatie over de consumptie van specifieke zoetstoffen bekend was. Als nadelen gaven zij aan dat er geen causale verbanden gevonden zijn, dat de groep niet representatief is voor de algehele bevolking en dat het vooral oudere mensen betrof die over het algemeen minder zoetstof gebruiken dan jongere mensen. Ook waren er veel overblijvende confounders aanwezig. Hun advies is om de eerdere onderzoeken in vitro en met proefdieren te herhalen om mogelijk de ADI bij te laten stellen door de EFSA. Ook bevelen zij aan om meer experimenteel onderzoek uit te voeren en genetische markers mee te nemen in vervolgonderzoek.

bron

Debras C, Chazelas E, Srour B, Druesne-Pecollo N, Esseddik Y, Szabo de Edelenyi F, et al. (2022) Kunstmatige zoetstoffen en kankerrisico: resultaten van de NutriNet-Santé-populatiegebaseerde cohortstudie

Meer lezen? Bezoek de website van het Duitse Suessstoff Verband