300 tot 500x zoeter dan gewone suiker. Levert geen calorieën.
Sacharine werd in 1879 ontdekt door medewerkers van de Johns Hopkins Universiteit in de Verenigde Staten.
Sacharine wordt al meer dan 100 jaar gebruikt, met name door diabetici. De veiligheid van het gebruik is veelvuldig en grondig onderzocht. In de 70-er jaren is er echter een Canadees onderzoek verschenen dat veel onrust heeft veroorzaakt. Uit het onderzoekt bleek dat sacharine bij mannelijke ratten bij consumptie van extreem hoge doseringen blaaskanker kan veroorzaken. Later bleek dat het mechanisme dat hieraan ten grondslag ligt typisch is voor ratten en bij mensen niet voorkomt. Sacharine is door de JECFA (Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives) meerdere keren beoordeeld en goedgekeurd. Voor het laatst was dat in 1993. De voorloper van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) de Scientific Committee on Food (SCF) van de Europese Unie heeft in 1995 de zoetstof goedgekeurd.
De Europese Commissie (EC) heeft een programma lopen waarin alle voedingsadditieven die voor 20 januari 2009 in de Europese Unie zijn toegelaten, opnieuw op veiligheid worden beoordeeld. Zoetstoffen vallen daar ook onder. En dus ook sacharine dat in 1995 is goedgekeurd.
De EFSA heeft de taak om die veiligheidsbeoordeling uit te voeren en de EC daarover te adviseren. Eerder is dat gedaan voor de zoetstoffen aspartaam (2013), thaumatine (2021), neohesperidine DC (2022) en erythritol (2023).
De EFSA heeft uitgebreid naar sacharine [1] en varianten daarvan gekeken (sacharine gebonden aan natrium, kalium of calcium). Gezamenlijk staan die bekend onder het E-nummer: E954. Hierbij is rekening gehouden met onder andere het fabricageproces, de innameniveaus, of er ongewenste effecten optreden en zo ja bij welke dosering. Zo is er gekeken naar de effecten op onder andere de lever, nieren, genen, voortplanting, glucose- en insulinehuishouding en het risico op cardiovasculaire risicofactoren en kanker. Op basis daarvan is sacharine opnieuw veilig bevonden.
De ADI is zelfs verhoogd naar 9 mg/kg lichaamsgewicht/dag voor zowel sacharine als de varianten ervan. Dat betekent dat je er dagelijks meer van kunt gebruiken. Inmiddels is namelijk duidelijk dat de vorige ADI gebaseerd was op bovengenoemde rattenstudie waarvan het verhoogde risico op blaaskanker specifiek was voor mannetjesratten. Het onderliggende mechanisme vindt niet in mensen plaats. In 1999 is dit ook al door de World Health Organization (WHO) geconcludeerd waardoor sacharine niet meer als ‘mogelijk kankerverwekkend voor de mens’ werd aangemerkt [2].
De hoogste schattingen van de inname van sacharine door verschillende bevolkingsgroepen is lager dan de nieuwe ADI waardoor er geen aanwijzingen voor veiligheidsproblemen zijn.
De ADI is 9 mg/kg lichaamsgewicht/dag voor zowel sacharine als de varianten ervan.
Sacharine wordt o.a. gebruikt als tafelzoetstof (‘zoetjes’), in frisdranken en fruitdrinks, ijsthee, zuiveldranken, jam, snoep, gebak, dressings, sauzen, ijs, desserts, kauwgom, vis- en fruitconserven en chocolade.
Sacharine is lang houdbaar. Het kan worden ingevroren en het kan tegen verhitting en is dus ook geschikt om mee te koken en te bakken. Sacharine heeft een wat bittere nasmaak. Dit kan worden gemaskeerd door het te combineren met andere zoetstoffen. In combinatie met andere laagcalorische zoetstoffen neemt de zoetkracht exponentieel toe (synergetisch effect) waardoor er in totaal minder zoetstoffen gebruikt hoeven te worden.