Via de media is er veel informatie over gezondheid en voeding te vinden. Informatie over gedegen wetenschappelijk onderzoek, maar ook artikelen over minder goed uitgevoerde studies of verkeerd getrokken conclusies. Het goed lezen van wetenschappelijke studies lastig. Naast vaktermen verschilt de mate van bewijslast van de gekozen onderzoeksvorm. Zo zijn er dierproeven die je niet door kunt vertalen naar de mens en is de bewijslast van studies met een gering aantal proefpersonen niet zo hoog.
In deze sectie van onze website nemen we wetenschappelijke studies onder de loep. We houden ze tegen het licht van al eerder uitgevoerd onderzoek, de bewijslast en de eventuele beperkingen van het uitgevoerde onderzoek. Dalenberg et al. (2020)
Leidt het innemen van sucralose tot een verlaging van de insulinegevoeligheid?
Cell Metabolism, volume 31, issue 3, p 493-502
Soort onderzoek: experimentele studie
Dalenberg et al. trekken de conclusie dat wanneer sucralose wordt gecombineerd met maltodextrine (een koolhydraat) een verlaging van de insulinegevoeligheid optreedt. In hun studie maken zij gebruik van een experimentele studie, waarbij ze een groep van volwassenen en een kleine groep jongeren gedurende twee weken een drank van 335 ml lieten drinken. De onderzoekers geven aan dat hun experiment een aantal tekortkomingen kent. Dit kwam met name door de homogeniteit van de deelnemers. Het betrof hier jonge mannen met een gemiddelde lengte en een gezonde bmi. De resultaten zijn dan niet zonder meer door te trekken naar mensen met overgewicht of obesitas. Daarbij kregen de deelnemers alleen een drankje om in te nemen, dit is niet te vergelijken met het eten van gewoon voedsel. Zij geven dan ook zelf aan dat hun hypotheses nader onderzocht dienen te worden.
Download deze studieChazelas et al. (2020)
Zorgen light-/zero dranken voor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten?
Journal of the American College of Cardiology, 76: 2175-2176
Soort onderzoek: Observationeel onderzoek
Onderwerp: verband tussen light frisdrank en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten
Chazelas et al. (2020) trekken in dit artikel de conclusie dat mensen die dranken met suiker gebruiken of dranken met zoetstoffen meer kans hebben om hart- en vaatziekten voor de eerste keer door te maken dan mensen die deze dranken helemaal niet gebruiken. En dat daarmee light-/zero dranken wellicht niet een gezonder alternatief voor dranken met suiker is.
De onderzoekers geven aan dat de kracht van het onderzoek ligt in het feit dat het om een zeer groot cohort gaat, dat het een prospectief onderzoek betreft en dat er gedetailleerde informatie over de consumptie van dranken bekend was. Als nadelen gaven zij aan dat er geen causale verbanden gevonden zijn en dat er veel verstorende factoren (confounders) aanwezig waren. Verder geven zij aan dat dit onderzoek argumenten levert als bijdrage bij het debat over belasting, etikettering en een regulatie van dranken met suiker en zoetstoffen. Hun advies is om causale verbanden te onderzoeken in andere grote prospectieve cohorten en meer mechanistisch onderzoek.
Download deze studieI.Toews et al. (2019)
Is er een verband tussen het gebruik zoetstoffen en een verhoogd risico op gezondheidsklachten?
BMJ 2019; 364: k4718
Soort onderzoek: systematische review
Toews et al. hebben in hun systematische review (2019) een verband gezocht tussen het gebruik van verschillende soorten zoetstoffen en een verhoogd riscio op verschillende gezondheidsklachten. Ze hebben hiervoor een groot aantal studies onderzocht. Daarbij maakten zij onderscheid tussen volwassenen en kinderen en tussen mensen met en zonder overgewicht.
Download deze studieY. Mossavar-Rahmani et al. (2019)
Is er een verband tussen light/zero frisdranken en hart- en vaatziekten?
Stroke 2019;50:00-00
Soort onderzoek: observationele studie
Onderwerp: verband tussen light frisdrank en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten
Mossavar-Rahmani et al. vinden een verband tussen het gebruik van light frisdrank en een verhoogd risico op het krijgen van hart- en vaatziekten. Zij benaderen hun eigen conclusie met voorzichtigheid. Zij vonden dit verband in een observationele studie bij post-menopauzale vrouwen met een BMI >30. Gezien het groot aantal deelnemers (N = 81.714) lijkt dit een sterk verband te zijn. Een observationele studie kent echter een aantal beperkingen en heeft daarmee een lage bewijskracht. Omdat er veel factoren in de studie losgekoppeld zijn, is het lastig om een oorzaak-gevolg relatie vast te stellen. Hoe zit het met het verdere eetpatroon van de onderzochten? Hoe vaak bewegen zij, staan zij onder spanning, slapen ze goed. Bovendien gaat het hier om een zelfrapportage van de onderzochtend die niet verder gecontroleerd is. Meer onderzoek is nodig.
Download deze studieMullee et al. (2019)
Verhoogt frisdrank (normaal of light/zero) de kans op vroegtijdig overlijden?
JAMA Intern Med. Published online September 3, 2019. doi:10.1001/jamainternmed.2019.2478
Soort onderzoek: observationele studie
Uit een nieuwe studie van de Wereldgezondheidsorganisatie bij 450.000 volwassenen uit 10 verschillende Europese landen, waaronder Nederland, blijkt dat twee blikjes light-frisdrank per dag drinken het risico op vroegtijdige sterfte verhoogt. De resultaten worden door de onderzoekers met voorzichtigheid benaderd. Zij geven toe dat observationele studies weinig bewijskracht hebben en benoemen een aantal tekortkomingen in hun onderzoek. Zij pleiten echter wel voor een publieke gezondheidscampagne om de consumptie van frisdranken terug te dringen.
Lees publicatie op
https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2749350